این مقاله، نگاهی اجمالی دارد به سیر تدوین معاجم و واژه‌نامه‌های عربی به عربی از قبل از اسلام تاكنون قبل از اسلام در بین اعراب، فرهنگ‌های شفاهی رایج بود ولی كم‌كم با ظهور و گسترش اسلام، لزوم تدوین فرهنگها و معاجم لغوی به صورت مكتوب احساس گردید
گارانتی خرید

دسته بندی: زبان های خارجی

بازدیدها: 64

فرمت فایل: doc

حجم فایل: 18 کیلو بایت

تعداد صفحات فایل: 18

قیمت:
11,700 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.
سیر تدوین معاجم و واژه‌نامه‌های عربی به عربی از قبل از اسلام تاكنون

فروشنده فایل

کد کاربری 1024
کاربر

مقاله سیر تدوین معاجم و واژه‌نامه‌های عربی به عربی از قبل از اسلام تاكنون

 

چكیده:

این مقاله، نگاهی اجمالی دارد به سیر تدوین معاجم و واژه‌نامه‌های عربی به عربی از قبل از اسلام تاكنون. قبل از اسلام در بین اعراب، فرهنگ‌های شفاهی رایج بود ولی كم‌كم با ظهور و گسترش اسلام، لزوم تدوین فرهنگها و معاجم لغوی به صورت مكتوب احساس گردید. لذا پایه‌های تدوین واژه‌نامه‌ها با اتخاذ یكی از چهار شیوة معجم‌نویسی بنا نهاده شد. معاجم و كتب لغت فراوانی در این رابطه تالیف شدند وبا گذشت زمان بر غنای مجموعه افزوده شد.

از جمله این كتب لغات، كتاب‌های «العین»، «التهذیب اللغه»، «المحیط»، «البارع فی اللغه»، «المحكم»، «الجمهره اللغه»، «المقاییس»، «مجمل‌اللغه»، «الصحاح»، «العباب»، «لسان‌العرب»، «قاموس‌المحیط»، «تاج‌العروس»، «اساس البلاغه»، «محیط‌المحیط»، «اقرب الموارد»، «المنجد فی‌اللغه»، «معجم‌الوسیط» می‌باشند.

كلید واژه‌ها:

لغت، معجم، واژه‌نامه‌های عربی، حروف الفباء، نظام الفبائی، تبویب.

 

مقدمه:

قبل از اسلام، اعراب توجه چندانی به تحصیل علم از جمله علم صرف و نحو نداشته و تحصیل آن را جزو صنایع و حرف می‌دانستند و سرودن اشعارشان صرفاً براساس شرایط آب و هوائی و نژاد و فطرتشان بود. ولی به دلیل رفت و آمد عربها با بیگانگان و انحراف تدریجی در لغت زبان عربی و از طرفی گسترش اسلام در بین مردم غیرعرب، فراگیری زبان عربی به عنوان زبان دین لازم شناخته شد تا مردم تازه مسلمان در فهم معانی قرآن و احادیث دچار اشتباه نشوند و یا قرآن دستخوش تحریف نگردد. در نتیجه كم‌كم لغت‌شناسی و فرهنگ‌نویسی و تدوین لغت‌نامه‌ها مورد توجه قرار گرفت.(1)

روش‌های تدوین معاجم:

تنظیم كلمات و مفردات برحسب معانی و موضوعات وتدوین رساله‌های كوچك فراوان در این رابطه، به تدریج راه را برای ظهور معاجم هموار كرد و بعدها برای تدوین معاجم نیز طرق مختلفی بكار گرفته شد. از جمله:

1) روش اول:

نخستین روش معجم‌نویسی، از آن خلیل بن احمد فراهیدی پیشگام در علم نحو و واضع علم عروض می‌باشد. وی صاحب كتاب «العین» اولین كتاب لغت در زبان عربی می‌باشد.(2)

در این روش، لغات بر مبنای مخارج حروف (مواضع تلفظ حروف در حلق و دهان) مرتب می‌شوند. این حروف عبارتند از: «ع ح هـ غ خ، ق ك، ج ش ض، ص س ز، ط د ت، ظ ذ ث، ر ل ن، ف ب م، و ی ا» و خلیل معجم خود را با حروف عین یعنی «كتاب العین» آغاز كرد.(3)

معجم وی از «كتب» مختلفی تشكیل می‌شود و هر كتاب براساس ساختمان كلمه تبویت می‌گردد.

او هر حرف را یك كتاب نامید كه در برگیرنده لغات زیادی بود و واژگان عربی اعم از مستعمل و مهمل را دارای چهار حالت ثنائی (دو حرفی) و ثلاثی (سه حرفی) و رباعی (چهار حرفی) و خماسی (پنج حرفی)دانست.

خلیل در تألیف معجمش دو نكته را لحاظ كرد: اول تنظیم كتاب براساس مخارج حروف و دوم، مسئله تقالیب.

احتمالاً ابتكار خلیل بن احمد در تنظیم معجم براساس مخارج حروف كه برگرفته از هنر موسیقی و آشنائی او با دستگاه صوتی می‌باشد، به خاطر آن است كه حروف از طریق صوت راحتتر از كتابت و نوشته، تشخیص داده می‌شوند. وی در تألیف كتاب «العین»، موضوع «تقالیب» را مد نظر قرار داد. به این معنی كه تمامی كلمات قابل تصور بعد از جابجا كردن حروف یك كلمه، در یك جایگاه واحدی قرار می‌گیرند. مثلاً وی با قلب ودگرگونی كلمه «ضرم» كه در كتاب ضاد قرار گرفته، كلمات دیگری چون ضمر، مرض، مضر، رضم، رمض را به دست آورد. و آنها را هم در همان كتاب قرار داد. و از تكرار این كلمات در سایر كتب معجم‌العین از جمله كتاب م، ر، ... هم خودداری كرد. چرا كه در كتاب «ضاد» از آنها یاد كرده‌ بود. (4)

از جمله كتب دیگری كه مشابه روش خلیل تألیف شده، كتاب «التهذیب اللغه» تألیف ابومنصور محمدبن احمدبن از هر بن طلحه معروف به ازهری هروی می‌باشد.

فایل های مرتبط ( 15 عدد انتخاب شده )
نمونه آزمون ترسیم خانواده - نمونه تفسیر نقاشی خانواده (سه نمونه)
نمونه آزمون ترسیم خانواده - نمونه تفسیر نقاشی خانواده (سه نمونه)

مهم ترین جملات کاربردی انگلیسی در مکالمات روزمره
مهم ترین جملات کاربردی انگلیسی در مکالمات روزمره

نمونه سوالات زبان خارجی دانشگاه آزاد ارومیه - آهنگران
نمونه سوالات زبان خارجی دانشگاه آزاد ارومیه - آهنگران

درس اول active 4
درس اول active 4

اختصارات انگلیسی واتس آپ و اینستاگرام
اختصارات انگلیسی واتس آپ و  اینستاگرام

داستان انگلیسی پرنسس جاسوس با ترجمه فارسی
داستان انگلیسی پرنسس جاسوس با ترجمه فارسی

dictionary of idioms and idiomatic expressions
dictionary of idioms and idiomatic expressions

ویدیوی آموزشی کاربرد would like to در مکالمات انگلیسی
ویدیوی آموزشی کاربرد would like to در مکالمات انگلیسی

ترجمه فارسی درس سوم کتاب 1000English Collocations in 10 Minutes a Day
ترجمه فارسی درس سوم کتاب 1000English Collocations in 10 Minutes a Day

100 جمله کاربردی و مهم در مکالمات روزمره زبان انگلیسی
100 جمله کاربردی و مهم در مکالمات روزمره زبان انگلیسی

ترجمه فارسی درس دوم کتاب 1000English.Collocations.in.10.Minutes.a.Day
ترجمه فارسی درس دوم کتاب 1000English.Collocations.in.10.Minutes.a.Day

ترجمه فارسی درس اول کتاب 1000English.Collocations.in.10.Minutes.a.Day
ترجمه فارسی درس اول کتاب 1000English.Collocations.in.10.Minutes.a.Day

جزوه لیست افعالی که با مصدر با to یا اسم مصدر میان
جزوه لیست افعالی که با مصدر با to یا اسم مصدر میان

جزوه آموزشی صفر تا 100 گرامر 12 زمان در زبان انگلیسی
جزوه آموزشی صفر تا 100 گرامر 12 زمان در زبان انگلیسی

جزوه آموزشی صفرتا 100 گرامر افعال توبی
جزوه آموزشی صفرتا 100 گرامر افعال توبی

کسب درآمد دائم بدون نیاز به سرمایه گذاری! با سیستم فروشگاه دهی سل یو کسب درآمد کنید.